De coronacrisis en onze kinderopvang

Dit is een oud bericht tijdens die tijdens de corona periode is gepubliceerd. We laten dit bericht staan omdat dit ook voor ons als kinderopvang een bijzondere tijd was.

Dat de afgelopen weken bijzonder waren, is een understatement! Wat hebben we er twee bizarre en onvoorstelbare corona-maanden op zitten. Op zondag 15 maart hoorden we dat we onze opvangdeuren tijdelijk moesten sluiten. De stoomlocomotief die de dagen daarvoor al langzaam op gang was gekomen, veranderde in een sneltrein die in razend tempo het zo goed georganiseerde gezins- en opvangleven op z’n kop zette. De kinderopvang is een dienstverlenende branche. Dat zoveel ouders niet van onze diensten gebruik konden maken juíst op het moment dat zij ons zo hard nodig hadden, voelde enorm tegenstrijdig. Gelukkig bleven we noodopvang bieden voor ouders in vitale beroepen en hebben we daarin ons steentje kunnen bijdragen. De eerste stip aan de horizon is nu de heropening van scholen en kinderopvang op 11 mei. Ondanks dat we als samenleving nog een lange weg te gaan hebben, begint daarmee het ‘normale’ leven weer enigszins vorm te krijgen. We willen graag met je delen hoe wij als organisatie de laatste twee maanden beleefd hebben, wat we gedaan hebben en welke impact deze periode op onze opvang heeft. Daarover vertellen we je meer in dit blog!

Hoe het begon: zondag 15 maart

Op zondag 15 maart om 17:00 maakte premier Rutte in een persconferentie bekend dat scholen en kinderopvang vanaf 16 maart gesloten zouden zijn. Dit vanwege onder andere veel (onderwijs)personeel dat ziek thuis zat en zorgen van ouders/docenten over de veiligheid op scholen. Om 17:30 uur die zondagavond was op onze administratie aan de Hamburgerstraat het regelwerk al in volle gang. Vier collega’s, vier telefoons, acht beeldschermen, honderd medewerkers en honderden ouders en kinderen: het kantoor was die avond een waar crisiscentrum. Er moest in kort tijd veel gebeuren. Collega’s, stagiaires en externe partners werden geïnformeerd en er werd een app-groep opgesteld om snel het laatste nieuws met collega’s te kunnen delen. Maar bovenal werd alles op alles gezet om ouders zo snel en zo concreet mogelijk te informeren. 

We waren in grote mate afhankelijk van de informatie die we van andere partijen kregen. Er was contact met de GGD, met de gemeente Groningen, met scholen en met onze kinderopvangsoftware. Er werden bijvoorbeeld diezelfde avond nog softwareaanpassingen doorgevoerd die het mogelijk maakten voor ouders om noodopvang aan te vragen via het ouderportaal. Vier uur na de persconferentie konden we daardoor alle ouders en alle collega’s op de hoogte brengen van de praktische gevolgen van de corona-sluiting. We realiseerden ons maar al te goed dat we nog maar net begonnen waren.

Wennen aan (bijna) lege groepen

Op maandag 16 maart was het stil op alle locaties. De sfeer was in één woord bijzonder te noemen: al meer dan 20 jaar zijn we gewend aan gezellige reuring en volop kindergeluiden en nu waren de groepen opeens leeg. Direct de eerste dag werd er door pedagogisch medewerkers op de groepen al veel nagedacht over manieren om contact te houden met ouders en kinderen. We konden ons voorstellen dat ouders wel wat inspiratie voor leuke activiteiten e.d. konden gebruiken . De anti-verveel-tips en thema-thuis-tips waren zodoende snel geboren. Samen met de voorlees- en muziekfilmpjes en kleurplaten was het een fijne manier voor de groepsleiding om ouders wat te ontlasten en van tips en inspiratie te voorzien. Op verschillende locaties werd zelfs een Paascadeautje rondgebracht en werd een Moederdagservice opgestart met DIY-pakketjes voor stressende papa’s . Regelmatig kregen we foto’s en filmpjes van ouders toegestuurd van hoe onze tips en activiteiten thuis in de smaak vielen, heel erg leuk! Wat vonden we het fijn om op die manier te lezen en te zien dat het goed met jullie ging! 

Praktisch regelwerk

Het praktische regelwerk dat op die eerste zondagavond in gang werd gezet, ging in de eerste weken van de corona-sluiting in onverminderd tempo door. De omstandigheden dwongen ons om steeds snel te schakelen en om ook steeds op verschillende scenario’s voorbereid te zijn. De persconferenties van premier Rutte zijn een wekelijks ankerpunt, maar na zo’n persconferentie zijn vaak nog niet alle details duidelijk. Ouders hebben echter al wel direct vragen voor ons. Het was en is een grote uitdaging om deze vragen snel en juist te beantwoorden. Het is op zo’n moment dan ook ontzettend fijn om te merken dat zoveel ouders zo begripvol en meedenkend zijn! De praktische regeldingen waren heel divers: ziektemeldingen van collega’s die met verkoudheids- of griepklachten thuis moesten blijven, rondleidingen die afgebeld moesten worden, contact met ouders van kinderen die anders in maart of april op de opvang zouden starten, het inventariseren en organiseren van 24-uurs noodopvang, softwareaanpassingen voor de financiële afwikkeling van de sluiting, het creëren van een takenlijst voor collega’s zodat zij thuis of op de locatie aan de slag konden, en zo ging het maar door.

Ondertussen keken we reikhalzend uit naar de persconferentie van 31 maart, waarin bekend gemaakt zou worden of we onze opvang na 6 april weer zouden kunnen en mogen openen. Ook hier gold dat we verschillende scenario’s voorbereidden, van verlengde sluiting tot gedeeltelijke of volledige heropening. Met elk scenario waren andere actiepunten gemoeid. Alles werd in de startblokken gezet om ná de persconferentie alle ouders weer zo snel mogelijk te kunnen informeren.  

Nog een verlenging

Op 31 maart bleek dat we nog vier weken gesloten zouden blijven voor reguliere opvang en enkel noodopvang konden blijven bieden. Van de circa 30 medewerkers die in de eerste weken van de coronasluiting hoestend of snotterend thuis waren, was het grootste deel inmiddels weer beter gemeld. Op de groepen werden in grote vaart to-do lijstjes afgevinkt. Er is ontzettend hard gewerkt door alle collega’s: van thema’s voorbereiden tot opruimen en schoonmaken, van schilderwerk tot plannen voor een nieuwe inrichting en van online cursussen tot draaiboeken voor kerstborrels .

We organiseerden digitale vrijdagmiddagborrels en een pubquiz om het gezellige contact met elkaar te onderhouden. Ondanks de bijzondere omstandigheden zat de sfeer er overal goed in en had iedereen hetzelfde doel: zo snel mogelijk weer alle kinderen met open armen kunnen ontvangen! En daar horen ook de kinderen bij die normaal gesproken in de sluitingsperiode op de opvang gestart zouden zijn. Voor deze ouders en kinderen ziet de start van de opvang er heel anders uit dan verwacht. De wenmomenten die we daar normaliter voor inplannen, inclusief intakegesprek met ouders, besloten we niet langer uit te stellen maar zoveel mogelijk op aangepaste wijze door te laten gaan. Videobellen bleek een prima middel om ‘nieuwe’ ouders alvast -op afstand- te ontmoeten. De digitale sprongen die al in onze organisatie op de planning stonden, zijn in versneld tempo gemaakt: het gebruik van Teams zit inmiddels bij iedereen ingebakken . 

Weer opstarten: een protocol

Op 21 april maakte premier Rutte bekend dat scholen en kinderopvang vanaf 11 mei weer open zouden kunnen. De kinderdagverblijven weer volledig, de scholen en BSO op halve kracht. Hoewel we hoopten in de meivakantie alweer onze kinderen te kunnen ontvangen, waren we heel blij om nu concrete voorbereidingen te kunnen gaan treffen voor de heropening op 11 mei. En dat waren er nogal wat. Punt 1 op de agenda was het opstellen van een coronaprotocol voor de gehele organisatie. Uitgangspunt hierbij is allereerst de emotionele veiligheid van alle kinderen. ‘Onze’ kinderen zullen weer moeten wennen aan het opvangritme, aan het niet meer hele dagen thuis zijn, aan het missen van papa en mama. En daar willen we hen zo goed mogelijk in begeleiden. Onze pedagogische kernwaarden, waaronder hechting en affectie, combineren lastig met de 1,5 meter maatregel. Grootste vraagstuk was dus hoe we nabijheid en affectie op een veilige manier kunnen bieden. Gelukkig hoeft de 1,5 meter afstand op de kinderdagverblijven tussen leiding en kinderen niet bewaard te worden en is er alle ruimte voor een knuffel! 

Daarnaast moeten we rekening houden met de wensen en gevoelens van onze collega’s én van alle ouders die van onze opvang gebruikmaken. We merkten gedurende de corona-sluiting dat veel ouders toch wat angstig of gespannen zijn over de heropening van de opvang. De vraag of het veilig is om je kind weer naar de opvang te laten gaan, speelt bij veel ouders. Collega’s vragen zich af of ze mondkapjes of handschoentjes moeten dragen en hoe ze op 1,5 meter een verdrietig kind van een ouder kunnen overnemen. Het opstellen van het protocol is dus niet alleen een kwestie van richtlijnen volgen, maar ook van ruimte bieden voor (gevoelens van) onzekerheid. Tenslotte moeten we ons samen, als organisatie met ‘onze’ ouders en als samenleving, inspannen om de versoepeling van de coronamaatregelen goed te laten verlopen.

BSO: puzzelen voor gevorderden

Naast het opstellen van het coronaprotocol ligt de grootste uitdaging in de organisatie van de buitenschoolse opvang. Kinderen mogen alleen naar de BSO op de dagen waarop ze naar school gaan. Uiteraard gaat het dan niet altijd om dezelfde dag(en) als waarop ouders een contract met ons hebben afgesloten. Dit zorgt er in eerste instantie voor dat veel ouders graag opvangdagen op het kinderdagverblijf willen ruilen, om de schema’s van alle gezinsleden op elkaar aan te laten sluiten. We doen natuurlijk ons uiterste best om bij die puzzel te helpen . 

Daarnaast is het ophalen van kinderen na schooltijd op elke BSO altijd al een flinke logistieke puzzel, maar deze verandert vanaf 11 mei in een puzzel voor gevorderden! Alle scholen hanteren de komende weken andere groepsindelingen, roosters, ritmes, eindtijden en ophaalplekken. We zijn volledig afhankelijk van de besluiten van de tientallen scholen waar wij kinderen van ophalen. Om onze BSO daar netjes op aan te laten sluiten is een lastige klus. We zijn blij dat veel scholen snel duidelijkheid hebben gegeven over de maatregelen die zij treffen, maar helaas zijn er ook scholen waar we weinig tot niks van horen. Ook zijn er scholen die toch halve dagen lesgeven i.p.v. hele dagen, of die bij ouders aangeven geen noodopvang te bieden gedurende schooluren. Ouders die hierdoor in de problemen komen, kloppen logischerwijs bij ons aan. We zijn gewend om altijd voor ouders klaar te staan en dat doen we ook: we helpen ouders uit de brand en bieden waar mogelijk een oplossing, ook al raakt ons dat in veel gevallen financieel. En dat is waar het steekt: scholen hebben de vrijheid om roosters om te gooien en andere tijden te hanteren, ouders komen in de knel en de opvang draagt hiervan de financiële consequenties. Extra blij zijn we dan ook met de scholen die in hun plannen rekening houden met ons als opvangpartner!

Financiële impact

De financiële impact van de coronacrisis op de kinderopvang is groot. Niet alleen voor de gehele opvangbranche, maar zeker ook voor onze organisatie. We zijn een gezond bedrijf en kunnen financiële klappen opvangen, maar het blijft een zeer onzekere tijd. De overheid compenseert de eigen bijdrage van ouders, zodat ouders geen financiële schade ondervinden van de opvangsluiting. Dit betekent echter niet dat onze inkomsten gelijk blijven. De overheid compenseert enkel tot de maximale uurprijs die de Belastingdienst (via de kinderopvangtoeslag) vergoedt. Wij hebben een hogere uurprijs. Het verschil tussen de maximale uurprijs en onze uurprijs betalen wij zelf aan ouders terug, met een flinke omzetdaling tot gevolg. Daarnaast hebben we te maken met keuzes die ouders door de coronacrisis maken. Ouders die met de opvang bij ons zouden starten, stellen hun contract uit omdat zij zelf bijvoorbeeld pas later met hun nieuwe baan beginnen. Ouders zijn angstig om weer met de opvang te starten en zeggen hun contract tijdelijk of volledig op. Ouders raken door de coronacrisis hun baan kwijt en zijn gedwongen ook de opvang op te zeggen. 

Een grote inkomstenderving is daarnaast het niet kunnen geven van rondleidingen en daarmee het missen van nieuwe inschrijvingen. Hierdoor treedt een cohorteffect op: minder instroom van nieuwe kinderen werkt op termijn structureel door in de kindaantallen op de kinderdagverblijven en BSO’s. Hoe langer de instroom van nieuwe kinderen beperkt blijft, hoe groter de (financiële) gevolgen op de lange termijn. Het gaat dan bijvoorbeeld ook om de personeelsplanning en werkgelegenheid. In een volgende editie van Kijkje Achter De Schermen vertellen we je meer over alle factoren die in de personeelsplanning meespelen.  

Vanwege het cohorteffect is het voor de continuïteit van onze organisatie heel belangrijk dat de rondleidingen aan aanstaande en/of nieuwe ouders weer zo snel mogelijk opgepakt worden. Dit moet wel op aangepaste wijze: op 1,5 meter afstand en ouders komen niet binnen op de groepen. We hebben daarom in ons coronaprotocol ook richtlijnen opgenomen voor het geven van rondleidingen ‘nieuwe stijl’. Ouders kunnen een flitsbezoekje aan de gewenste locatie brengen om daar vanaf buiten of in de hal door het raam de groep(en) te bekijken. Het gesprek met ouders wordt op 1,5 meter afstand gevoerd, bij mooi weer bijvoorbeeld buiten, of eventueel via een videogesprek. Op deze manier bieden we aanstaande ouders de mogelijkheid om toch kennis te maken met onze opvang en hopen we het cohorteffect te kunnen beperken.

En nu: weer open!

Je leest het: de coronacrisis en de sluiting van de kinderopvang heeft een grote impact op ons bedrijf. We zien echter met heel veel vertrouwen de toekomst tegemoet! Gedurende de afgelopen periode hebben we één belangrijke drijfveer gehad: de kinderen die wij met veel liefde en plezier elke dag een tweede thuis bieden. Hoewel we heel veel kinderen al bijna acht weken niet gezien hebben, hebben we wél enorm veel aan jullie gedacht en op afstand van jullie genoten. Want wát een liefde en aandacht hebben we de afgelopen periode van jullie gekregen! Een heleboel tekeningen, kaartjes, bloemen, foto’s, mailtjes en berichtjes: geweldig! Dankjulliewel daarvoor, we zijn heel blij met jullie en staan te trappelen om jullie op 11 mei weer met open armen te ontvangen. Onze knuffels zijn uiteraard voorlopig alleen gereserveerd voor de kinderen, die we gelukkig niet op 1,5 meter afstand hoeven te bewaren . Tot gauw!

Locaties kinderopvang Monkey Donky

• Kinderopvang Groningen Zuid
• Kinderopvang Rivierenbuurt
• Kinderopvang Hamburgerstraat
• Kinderopvang St. Michaëlschool
• Kinderopvang Oosterhamrikkade