De zelfstandigheid van je kind stimuleren

“Neeheee, niet helpen! Zelluf doen!” Klinkt je dit bekend in de oren? Grote kans dat je dreumes of peuter druk bezig is om steeds zelfstandiger te worden. Als ouder kun je weleens heel moe worden van die fase van ‘zelf doen’. Het is tenslotte niet altijd handig als je kind net als jij op het punt staat om samen op de fiets naar de opvang te springen, écht zélf wil proberen de rits van z’n jas dicht te doen. Goede oefening in geduld, dat wel 😉.

Maar wist je ook dat het stimuleren van zelfstandigheid bij je kind een enorm waardevolle ontwikkeling is? En dat die niet alleen draait om het gemak dat jij als ouder ervaart van een kind dat zelf z’n brood kan smeren? En wist je dat we op onze kinderdagverblijven elke dag de zelfstandigheid van je kind stimuleren? Onze collega Sonja (pedagogisch medewerker op de locatie Kraneweg) vertelt er meer over en geeft tips voor thuis!

“Zelfstandigheid geeft je kind een gevoel van eigenwaarde.”

Waarom zelfstandigheid zo belangrijk is

Door je kind dingen zelf te laten doen en door je kind te laten ontdekken, denkt je kind zelf na en gaat het experimenteren en proberen. Zijn zelfstandigheid groeit hierdoor en dit helpt je kind zelf een individu te worden dat zijn eigen leven leidt en organiseert. Zelfstandigheid geeft je kind een gevoel van eigenwaarde, zelfvertrouwen en weerbaarheid. Je kunt het ook omgekeerd bekijken. Als je kind niet gestimuleerd wordt om dingen zelf te doen, wordt het niet zelfstandig, ontwikkelt het geen gevoel van zelfvertrouwen, is het niet gewend om verantwoordelijkheid te dragen en kan hij zich bijvoorbeeld onveilig voelen als wij als volwassene even uit zijn blikveld zijn.

Stimuleren van zelfstandigheid op het kinderdagverblijf

Een baby is nog grotendeels afhankelijk van onze verzorging. Maar hoe ouder je kind wordt, hoe meer het zelfstandig kan. Op het kinderdagverblijf geven de kinderen vaak zelf aan dat ze dingen zelf willen doen, zoals eten, drinken en naar de wc gaan. Wij geven die ruimte en laten je kind zoveel mogelijk zelf doen en ontdekken. Waar het nodig is, helpen we. Je kind krijgt steeds meer verantwoordelijkheid, zodat hij zijn grenzen kan ontdekken en verleggen.

“Helpende handjes: de kinderen op het kinderdagverblijf helpen elkaar ook heel vaak.”

Nieuwe dingen leren doen we altijd stapje voor stapje. Eerst doen we het voor, dan doen we het samen met je kind, vervolgens probeert je kind het alleen en voor je het weet kan je zoon of dochter het zelf! Het ene stapje kost wat meer tijd dan het andere, en dat geeft helemaal niks. Zelf je rits dicht doen of zelf je broodje smeren is tenslotte niet één-twee-drie gepiept 😉. 

En het leuke van het kinderdagverblijf is: als er een helpende hand nodig is, komt die lang niet altijd van de groepsleiding! De kinderen op het kinderdagverblijf helpen elkaar namelijk ook heel vaak. De oudere kinderen helpen de jongsten bijvoorbeeld met het aantrekken van de laarzen of met het open maken van de deur. De kinderen doen elkaar na en leren van elkaar! 

De ontwikkeling van je kind volgen

Op onze kinderdagverblijven heeft elk kind een mentor. De mentor is één van de pedagogisch medewerkers op de groep die jouw kind vaak ziet en die een goede band heeft met je kind (en met jou!). De mentor is voor jou als ouder het aanspreekpunt als je bijzonderheden over je kind wilt bespreken. Op de groep volgt de mentor de ontwikkeling van je kind aan de hand van ons kindvolgsysteem. Door je kind te observeren, te kijken naar wat het al zelf kan en waar het nog hulp bij nodig heeft, kunnen we op de groep een goede inschatting maken van welke begeleiding en uitdaging je kind nodig heeft. Zo zorgen we er elke dag voor dat jouw kind op de juiste gebieden gestimuleerd wordt.

“Op het kinderdagverblijf wordt de ontwikkeling van je kind dagelijks gestimuleerd.”

We geven je hieronder wat voorbeelden van hoe het stimuleren van zelfstandigheid er in de praktijk uit ziet, op de dreumesgroep en op de peutergroep.

Een paar voorbeelden van de dreumesgroep

Verschonen en op het potje

‘Kom maar Lotte, kom maar naar de aankleedtafel. We gaan een schone luier aandoen’. Op de dreumesgroep worden de kinderen aangemoedigd om zelf naar de commode te kruipen of te lopen en op het trapje naar het aankleedkussen te klimmen. Lotte lacht en komt meteen aangekropen. Die trap, daar wil zij wel op! En een schone luier, die wil zij ook wel.

Sam zit op het potje. Eva loopt naar hem toe en kijkt wat hij doet. Eva heeft nog niet eerder op het potje gezeten, maar is duidelijk geïnteresseerd. ‘Wil je ook even op het potje?’ vraagt pedagogisch medewerker Ivonne. Eva knikt. Ivonne pakt nog een potje en zet het naast het potje van Sam. Sam is klaar met plassen en zegt ‘klaar!’ Eva zegt ook ‘klaar!’ Er is nog geen plasje gekomen, maar dat geeft niks: ‘Knap van je dat je even op het potje hebt gezeten!’

“Samen op het potje: dat is interessant!”

Spelen

Al het speelgoed waar de kinderen zelf mee mogen spelen, staat op een plek waar ze er zelf bij kunnen. Op alle speelgoedbakken staat een foto van het speelmateriaal dat erin zit. Op deze manier leren de kinderen snel waar ze het speelgoed kunnen vinden, maar ook waar ze het speelgoed weer kunnen opruimen. Tijdens het opruimen zingen we het Opruimliedje. 

Taakjes

Dreumesen willen graag helpen met kleine klusjes op de groep. Ze mogen bijvoorbeeld helpen met het halen van fruit uit de keuken, het dekken van de tafel, iets in de prullenbak gooien, schoonmaken met een vochtig doekje, de ramen en de spiegels wassen. Van zo’n klein taakje zie je het zelfvertrouwen groeien!

‘Ga je mee fruit halen Nils?’ vraagt pm’er Sonja. Dat wil Nils wel. Nils pakt de blokkenkar en rijdt de kar naar de keuken. ‘Wat voor fruit is er allemaal?’ Sonja wijst het fruit aan en benoemt het fruit. ‘Waar heb jij zin in Nils?’. Nils wijst naar een banaan. ‘Banaan’ benoemt Sonja weer. ‘Naan’, herhaalt Nils. ‘Goed zo, banaan, leg de banaan maar in je kar!’

“Geef je kind een klein taakje en zie het zelfvertrouwen groeien!”

Een paar voorbeelden van de peutergroep

Aan- en uitkleden

Als we buiten gaan spelen, pakken de peuters zelf hun jas en die proberen ze ook zelf aan (en uit) te trekken. We leren alle kinderen de “jassentruc”. Dit is een handige manier om een jas aan te trekken, kijk maar! 

Natuurlijk proberen de peuters ook zelf hun laarzen en schoenen aan te trekken. Schoenen met veters zijn nog moeilijk, maar bij schoenen met klittenband of een ritsje lukt het vaak heel snel! Ook hier geldt; oefening baart kunst. Het duurt misschien wat langer voordat de schoenen aan zijn, maar de peuters hebben het wel mooi zelf gedaan!   

“Oefening baart kunst!”

Eten en drinken

De peuters eten en drinken zelfstandig, smeren hun eigen brood en pellen hun banaan en mandarijn. Tijdens het fruiteten pelt Lars een mandarijn. Melle ziet wat Lars doet en zegt  ‘Ik ook! Wil je ook een mandarijn pellen?’ vraagt pm’er Milou, en ze geeft Melle een mandarijn. Dat pellen is nog best lastig, het lukt Melle niet direct. Milou doet voor hoe je een mandarijn pelt en maakt een beginnetje voor Melle. Nu lukt het Melle ook. ‘Knap hoor Melle!’ zegt Milou.

Tips voor thuis

• Creëer een stimulerende en uitdagende speelomgeving voor je kind, waarin je kind de ruimte krijgt om op ontdekking te gaan en te leren. Sluit met activiteiten en speelgoed aan bij de ontwikkeling van je kind. Doe voor en leg uit, doe het samen, laat je kind het alleen proberen en laat het je kind tenslotte zelf doen.
• Soms kan een beetje aanmoediging al genoeg zijn om net dat zetje te geven om het zelfvertrouwen van je kind te laten groeien. Wees zelf dus positief en geef je kind een complimentje als het iets zelf probeert (ook al lukt het nog niet goed). Alleen het proberen al is een schouderklopje waard!
• Fouten maken mag: je kind probeert het goed te doen, maar dit lukt meestal niet de eerste keer. Je kind drinkt zelf uit een beker, maar laat de beker vallen, je kind trekt zelf de laarzen aan, maar doet ze verkeerd om aan. Dat geeft helemaal niks en hoort bij het oefenen. Leg niet de nadruk op wat mis ging maar vertel je kind wat er al wél goed ging, en wees ook hier niet te zuinig met de complimentjes 😊.

En – last but not least – onthoud vooral dat je ’s ochtends minstens tien minuten extra nodig hebt zodra je kind “zelluf” z’n schoenen en jas aan wil doen voordat je de deur uit kunt 😉.